روزه عملی است که خداوند متعال به طور صریح برای تمامی مسلمانان جهان در ماه مبارک رمضان واجب گردانیده است اما در مورد تاریخ پیدایش روزه و چگونگی پیدایش آن اختلاف نظر وجود دارد...
اما در این مقاله من قصد دارم به شما به استناد قرآن کریم و برخی احادیث معتبر به شما در مورد تاریخ روزه داری قبل از اسلام مطالبی بنویسم.
اولین چیزی که خداوند متعال در قرآن میفرماید این است که روزه قبل از اسلام نیز وجود داشته است...
این مطلب در آیه 183 سوره بقره به طور صریح بیان میشود:
سوره بقره 183
(( يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ ))
(( اى كسانى كه ايمان آوردهايد روزه بر شما مقرر شده است همان گونه كه بر كسانى كه پيش از شما [بودند] مقرر شده بود باشد كه پرهيزگارى كنيد ))
پس میتوان به طور قطع نتیجه گرفت که روزه قبل از اسلام میان مردم مرسوم بوده و مردم روز های از سال را روزه میگرفتند اما حال این سوال در ذهن تشکیل میشود که دقیقا از چه زمانی...؟؟!!
\"\" در مذاهب مردمان و تمدنهای باستان، روزه وسیله‌ای برای آماده کردن اشخاص، به خصوص متولیان
مذهبی، برای نزدیک شدن به خدای خود بود. در دوران هلنی، تصور بر این بود که خدایان آموزه‌های خود را در رویا و شهود تنها پس از روزه گرفتن آشکار می‌‌سازند. در میان مردمان کلمبیایی پرو، روزه گرفتن اغلب یکی از ملزومات کفّاره گناهان پس از اعتراف به گناه در مقابل متوالی مذهبی بود. در بسیاری از فرهنگ ها، روزه به عنوان وسیله برای فرونشاندن خشم خدایان یا احیای داداری بود که تصور می‌‌شد مرده است (مثلا الهه کشاورزی).
در جوامعی که هنوز خواندن و نوشتن نمی‌‌دانستند، روزه داری اغلب پیش و یا در هنگام مناسک گذار انجام می‌‌شد(به عنوان مثال سرخپوستان). در میان اونک های سیبری، کاهنان مذهبی شهود خود را اغلب پس از بیماری کسب می‌‌کنند؛ ولی پس از شهود اولیه، آنها برای شهود هایی بعدی و کف نفس روزه میگیرند. پوئبلوهای جنوب غرب آمریکا نیز پیش از مناسک مربوط به تغییر فصول روزه میگیرند.
در میان مذاهب فقط آئین زردشتی است که روزه را به خاطر این باور که زهد کمکی به مقاومت در برابر اهریمن نمی‌‌کند ممنوع کرده است. دیگر مذاهب غربی، همچون یهودیت، مسیحیت و اسلام بر روزه گرفتن در برخی مواقع سال تأکید دارند. \"\"
قدمت روزه در تاریخ زندگی بشر
میتوان تاریخ تولد روزه را از زمان آدم ابوالبشر معرفی کرد. اگرچه در چگونگی و نحوه وجوب روزه اختلافاتی وجود داشته ولی اصل این عبادت بزرگ از همان ابتدا تا کنون، ثابت بوده است. روزه، عبادت دیرینى است که پیدایش آن را مى توان با حضور آدم (ع) در زمین و پس از خروج وى از بهشت، مقرون دانست .
مردى از ابن عباس، از مفسرین برجسته قرآن از چگونگى روزه انسان هاى برگزیده تاریخ، سوال کرد. ابن عباس در پاسخ گفت:
«پیامبر اکرم (ص) فرمود: برترین روزه، روزه داشتن برادرم داود پیامبر است، که در طول سال همیشه یک روز را روزه مى داشت و یک روز را افطار مى کرد. سلیمان نیز در هر ماه، سه روز اول ماه و سه روز وسط و سه روز آخر آن را روزه دار بود، عیسى، همواره روزه دار بود و مریم نیز همیشه دو روز را روزه و دو روز را افطار مى کرد.»
روزه سکوت حضرت مریم
حضرت مریم وقتى که عیسى را به دنیا آورد، به او گفتند: اى مریم ! مادرت که آدم درستى بود، چطور شد که بدون شوهر، فرزند آوردى ؟ مریم به فرزند خود اشاره کرد و گفت : تو بر پاکدامنى من گواه بده. عیسى(ع) به امر خدا به زبان آمد و از پاکدامنى مادرش خبر داد. وقتى که به مریم گفتند چرا خودت حرف نمى زنى و از بچه استمداد مى کنى، پاسخ داد: من نذر کردم که روزه دار باشم و با هیچ کس صحبت نکنم و باید در امساک و سکوت حکیمانه باشم. این سخن نشان مى دهد که در زمان حضرت مریم امساک از سخن نیز مرسوم بوده است.
خود پیامبر اسلام (ص ) نیز در هر ماه اول، وسط و آخر آن را روزه مى گرفت و مى فرمود: این همیشه روزه دارى است.
واجب شدن روزه در اسلام
در سال دوم هجرت واجب شدن روزه به مسلمانان ابلاغ شد. گرچه مسلمانان مى دانستند که روزه، مورد توجه رسول خداست ؛ زیرا آن حضرت در برخى اوقات روزه مى گرفت.
مرحوم طبرسى در تفسیر مجمع البیان مى نویسد:
«در اسلام، در سال دوم هجرت واجب شد و داراى شرایطی بود که بعدا از سوى پروردگار متعال مورد تخفیف قرار گرفته و از مدار وجوب خارج شد.»
صاحب مجمع البیان در ذیل آیه 189 سوره بقره مى نویسد:
«در آغاز، روزه براى پیران و کسانى که طاقت روزه دارى را ندارند مقرر بوده است که بعدا نسخ گردید. »
در کتاب تفسیر الصافى ذیل آیه \"فمن کان منکم مریضا\" آمده است که:
«در امم پیشین، بر خلاف امت اسلام روزه براى مسافران نیز مقرر بوده است .»
برخی از منابع:
1. قرآن کریم
2. ویکیپدیای روزه
3. خبر آنلاین
4. پارس قرآن
برکت در قرآن و احادیث